Η ξηροφθαλμία, η βλεφαρόπτωση, ο κερατόκωνος και το γλαύκωμα είναι 4 συχνές παθολογικές καταστάσεις των ματιών, οι οποίες, παρά το διαφορετικό αιτιολογικό τους υπόστρωμα, έρευνες δείχνουν ότι επηρεάζονται αρνητικά από την στάση του ύπνου.
Η στάση του ύπνου και συγκεκριμένα ο ύπνος μπρούμυτα και ο ύπνος σε σταθερή πλάγια θέση, επηρεάζει δυσμενώς την λειτουργία του ματιού, διότι πιέζοντας το πρόσωπο και τον οφθαλμό προς τα κάτω, στο μαξιλάρι ή στο χέρι, τους ασκείται έντονη και πολύωρη μηχανική πίεση που οδηγεί σε φλεγμονή.
Η πολύωρη μηχανική πίεση στο βλέφαρο, στους αδένες Ζeis ή Μεϊβομιανούς και Moll των βλεφάρων και στην επιφάνεια του ματιού, επιφέρει επιδείνωση της ξηροφθαλμίας, της βλεφαρόπτωσης, του κερατόκωνου, της βαρύτητας του γλαυκώματος.
Στην έρευνα του Dr. Alevi, et al.( Effect of sleep position on the ocular surface) στο περιοδικό Cornea, αξιολογήθηκε η επίδραση της στάσης του ύπνου στην ξηροφθαλμία σε 100 ασθενείς και έγινε σύγκριση με 25 υγιείς-χωρίς ξηροφθαλμία.
Με βάση την κλίμακα αξιολόγησης της ξηροφθαλμίας OSDI, οι ασθενείς που κοιμούνταν ύπτια- ανάσκελα είχαν σκορ 26,6, ενώ όσοι κοιμούνταν στο πλάι έχουν σκορ από 34,2-36,4.
Στης έρευνα αναφέρεται μεγαλύτερη δυσλειτουργία στους Ζeis ή Μεϊβομιανούς αδένες των βλεφάρων, σε όσους κοιμούνται μπρούμυτα ή στο πλάι. Οι αδένες αυτοί παράγουν σμήγμα και το διοχετεύουν στο μάτι από μικροσκοπικούς πόρους πίσω από τις βλεφαρίδες. Μαζί με τα δάκρυα λιπαίνουν την επιφάνεια του ματιού και αποτρέπουν την ξηροφθαλμία.
Επιπλέον, εκτός από την επιδείνωση της ξηροφθαλμίας, σύμφωνα με Dr. Donnefeld υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην σοβαρότητα του κερατόκωνου και της βλεφαρόπτωσης στα άτομα που έχουν την συνήθεια να κοιμούνται πάνω στην πάσχουσα πλευρά. Οι ασθενείς με ασύμμετρο κερατόκωνο έχουν την τάση να κοιμούνται στη πλευρά με την χειρότερη κλινική εικόνα.
Επίσης, σύμφωνα με το Dr Jeffrey Schultz, καθηγητή στο Albert Einstein College of Medicine και υπεύθυνου στο τμήμα Γλαυκώματος του Montefiore Medical Center στη Nέα Υόρκη, υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην στάση του ύπνου και την επιδείνωση του γλαυκώματος, στην πλευρά που πιέζεται κατά τον ύπνο.
H αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ασθενών με τις παραπάνω διαταραχές, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, θα πρέπει να περιλαμβάνει την εκτίμηση τής στάσης των πασχόντων στον ύπνο και την τροποποίησή της.
Η αξιολόγηση του μοντέλου του ύπνου μπορεί να γίνει γρήγορα, με βάση τα στοιχεία που αναφέρει ο ασθενής. Επίσης, παρατηρώντας την πιθανή, ετερόπλευρη πτώση και χαλάρωση του μισού προσώπου του ασθενή, που πιέζεται στον ύπνο. Συχνά παρατηρείται ευδιάκριτη ετερόπλευρη χαλάρωση του δέρματος του προσώπου, χωρίς στοιχεία παράλυσης και αυτή συμπίπτει με την στάση του ύπνου( μέτωπο, φρύδι, βλέφαρο, μάγουλο σαφώς πιο χαλαρωμένα στην μία πλευρά).
Στοιχεία:
https://www.smo.org.mx/archivos/smonline/cornea/articulos/567-571.pdf
https://www.eyeworld.org/how-sleep-position-may-affect-dry-eye
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257381
https://eyewiki.aao.org/Blepharoptosis
https://www.reuters.com/article/us-sleeping-side-idUSBREA080YO20140109
